Aardbevingsbestendiger metselwerk in Groningen met nauwelijks meerkosten

Gebouwen in de Provincie Groningen worden blootgesteld aan aardbevingen als gevolg van gaswinning in dit gebied. Door TNO is, in samenwerking met o.a. Remix Droge Mortel uit Borger en Steenindustrie Strating uit Oude Pekela een triltafeltest ontwikkeld om te bepalen hoe goed gebouwen in de Groningen bestand zijn tegen aardbevingen. Een heel gebouw testen is vrijwel onmogelijk, maar een deel van een gebouw testen is wel mogelijk. Met de triltafeltest kan een gebouwdeel (geveldeel) worden getest. In deze aardbevingstest worden krachten, versnellingen en verplaatsingen van het geveldeel tijdens gesimuleerde aardbevingen gemeten. Met de meetgegevens kunnen de eigenschappen van het gebouwdeel worden bepaald. Die eigenschappen kunnen vervolgens worden gebruikt om een nauwkeurige berekening te maken van het gedrag van het hele gebouw tijdens een aardbeving. Zo kan worden bepaald hoe goed gebouwen in Groningen bestand zijn tegen aardbevingen en welke versterkingsmaatregelen effectief zijn. 

Triltafeltesten
De triltafel staat opgesteld in BuildinG, het innovatiecentrum voor Bouw & Infra te Groningen. De triltafeltesten zijn uitgevoerd op het proefstuk van Remix/Strating en twee referentie proefstukken (R1 en R2). Op elk proefstuk zijn testen uitgevoerd in een begane grond en 1e verdieping configuratie. Na een aantal aardbevingstesten bij een bepaalde intensiteit werden hamertesten en een schade-inspectie uitgevoerd, om inzicht te krijgen in de schade ontwikkeling en verandering in de dynamische eigenschappen. De geveldelen bestonden uit een kalkzandsteen binnenblad gemetseld met Remix/Sakrete Multimortel, spouwankers en gemetselde buitenbladen. De buitenbladen van de referentie proefstukken met massieve en geperforeerde stenen van Steenindustrie Strating zijn gemetseld met een standaard, vroeger veel toegepaste, mortelsamenstelling. Het buitenblad van het Remix/Strating proefstuk is gemetseld met de speciaal voor aardbevingsgebieden ontwikkelde ER® (Earthquake Resistance) doorstrijkmortel van Remix in combinatie met geperforeerde Strating Strengpersstenen in de wel bekende Groningse kleuren. Geperforeerde strengpersstenen hebben het voordeel dat de mortel ook deels in de gaten komt, waardoor het hechtingsoppervlak wordt vergroot en ook de weerstand tegen afschuifen veel groter is t.o.v. massieve stenen. De resultaten zijn verbluffend. Het Remix/Strating proefstuk weerstond in fase 2 een maximale PTA (piek tafel versnelling) van 0,84 g. Ter indicatie: de hoogst gemeten PGA (piek grond versnelling) waarden tijdens de aardbevingen nabij Huizinge (2012) en Zeerijp (2018) waren respectievelijk 0.09 g en 0.11 g). Een maximum PGA van 0,26 komt volgens de webtool van de NPR 9998:218(1) maar eens in de 2475 jaar voor. De gerealiseerde PGA’s in de testen zijn een factor 2,5 hoger. De weerstand tegen (herhaalde) aardbevingsbelasting van een gevel en daarmee de veiligheid kan dus aanzienlijk worden verhoogd door te kiezen voor geperforeerde Strating Strengpersstenen (groter hechtingsoppervlak ) en deze te vermetselen met een Remix ER® (Earthquake Resistance) mortel. En dat tegen nauwelijks meerkosten. De meerprijs voor een gemiddelde woning met 10.000 stenen bedraagt slechts ca. € 200. Een makkelijkere en goedkopere maatregel om aardbeving bestendiger te bouwen (en herstellen) is er niet!

 

ER® mortel 

Speciaal voor aardbevingsgebieden heeft Remix volgens de laatste stand der morteltechnologie een nieuwe generatie ER® (Earthquake Reisistance) mortels ontwikkeld. Deze bestaat uit metselmortels (voor het traditioneel metselen met navoegen), doorstrijkmortels, dunbedmortels, voegmortels in combinatie met Voegfix FX en Multimortel. Remix ER® mortels zijn elastischer en vormen een bijzonder sterke verbinding tussen de metselstenen met een superieure hechting om losraken van de stenen te voorkomen (doodsoorzaak nr. 1 bij aardbevingen). Door het hoge watervasthoudend vermogen van de ER® mortels is er aanzienlijk minder kans op “verbranden” van de mortel door te snelle uitdroging en kan voorbevochtigen van de metselstenen achterwege blijven. Een flinke arbeids- en kostenbesparing dus op de voor- en nabehandeling.  Remix levert de ER® mortels onder de merknamen Remix en Sakrete. Remix in silo’s en zakgoed en Sakrete enkel in zakgoed. Beide merken hebben een eigen dealernetwerk. Natuurlijk zijn deze mortels ook Uitbloeiingsarm (UA)® leverbaar ter voorkoming van witte kalkuitslag op het metselwerk en hebben de deze mortels ook het Dubokeur voor DUurzaam BOuwen. Volgens het Remix Mortel-Op-Maat systeem kan Remix voor ieder project op basis van de metselstenen, bouwmethode en jaargetijde en natuurlijk de gewenste aardbevingsbestendigheid de meest optimale mortel samenstellen voor het project. 

 

De metselstenen 

De strengpers gevelstenen welke Steenindustrie Strating te Oude Pekela produceert zijn 

 

Conclusie

Dat er aardbevingen in Groningen plaatsvinden kan niemand meer omheen. In Groningen is en wordt veel gebouwd met gebakken metselstenen in de typisch Groninger kleur. Juist dat metselwerk ondervind veel schade van de aardbevingen. Met de moderne morteltechnologie van Remix volgens de laatste stand de technologie i.c.m. de geperforteerde metselstenen van Strating kan aanzienlijk aardbevingsbestendiger worden gemetseld zoals aangetoond is in het triltafelonderzoek van TNO. En dat tegen nauwelijks meerkosten. Een makkelijkere en goedkopere maatregel om aardbevingsbestendiger te bouwen (en herstellen) is er niet!

 

Meer weten, TNO rapport lezen: kijk op http://publications.tno.nl/publication/34634250/QSJjRC/TNO-2019-R10933.pdf